Atletieksport in Oirschot 1950 - 1985

Tot stand gekomen uit publicaties van Piet Zeeuwen in Streekbelangen (1972) en Joos van Haaren in clubblad De Spike (1994-1995).

Graag willen we de historie van de atletiekvereniging aanvullen. Als er iemand is die beschikt over ontbrekende informatie over de atletiek in Oirschot dan horen we dat graag. Stuur je bijdrage naar  de websitebeheerder (zie de rubriek CONTACT).

Het eerste initiatief voor het oprichten van een atletiekvereniging in Oirschot kwam in 1950 van Johan Louwers, die was aangemoedigd door de resultaten die Oirschotse hardlopers hadden behaald op Middenstands- en Kajotterssportdagen. Door het oprichten van een atletiekvereniging zou men kunnen deelnemen aan wedstrijden die werden georganiseerd door de Koninklijke Nederlandse Atletiek Unie (KNAU). Samen met zijn sportvriend Sjef van Esch zocht hij liefhebbers en onder aanvoering van Piet Zeeuwen en Jan van den Avort werd op 18 juli 1950 op de wei bij het KJV-huis aan de Gasthuistraat met een 20-tal mannen gesproken over het oprichten van een atletiekvereniging. Omdat men dacht dat een zelfstandige atletiekvereniging in Oirschot niet levensvatbaar zou zijn werd besloten de voetbalvereniging SOA (Samenspel Overwint Alles) om te dopen tot Oirschot Vooruit met drie activiteiten: voetbal, korfbal en atletiek.

Op de eerste wedstrijd in Geleen, waar de club met een volle bus supporters naar toe trok, won Johan Louwers de 100 meter en werd hij tweede op de 400 meter. Sjef van Esch werd tweede bij het speerwerpen en Frans Louwers tweede bij het kogelstoten. De prestaties werden in 1951 steeds beter en Johan Louwers stond aan het einde van dat seizoen zelfs tweede op de lijst van snelste mannen van Zuid-Nederland!

Aangemoedigd door deze successen besloot het bestuur op 25 augustus 1951 haar eerste eigen wedstrijd te organiseren op het sportveld van Oirschot (toen nog gelegen aan de Rijkesluisstraat, waar thans de oprit van de Kempenweg ligt). Niet minder dan 225 atleten namen aan deze avondwedstrijden deel. Alles wat in de atletiekwereld naam had was vertegenwoordigd. Daags er na, op zondag, organiseerde de atletiekafdeling wedstrijden voor de schooljeugd uit Oirschot, Spoordonk, Straten en Middelbeers waaraan ruim 250 kinderen deelnamen. De wedstrijden werden een succes, maar financieel een enorme strop. Bijna 300 gulden kwam men tekort, maar Oirschot had wel een klinkende naam op het gebied van wedstrijdorganisatie in de atletiekwereld gekregen. Door dit tekort ontstonden echter problemen binnen de club en op 25 mei 1952 kwam er een breuk en besloten de atleten een eigen vereniging op te richten: Atletiekvereniging Orion.

De nieuwe vereniging was meteen erg actief en organiseerde op 17 augustus 1952 de Tuinfeesten in de tuin van Hotel Princée (thans Princéehof), welke ondanks de regen ruim 200 gulden in het laatje brachten. De prestaties waren denderend en toen eind 1952 de lijst uitkwam met beste prestaties van Zuid-Nederland stonden daarop zes namen van Orionleden: Wim van Kollenburg was de beste speerwerper van het zuiden en… van Nederland! Johan Louwers was de tweedesnelste man van het zuiden zowel op de 100 als op de 200 meter en stond zevende bij de 400 meter. Pierre Louwers was tweede op de 800 meter en Jo Smetsers vierde op de 5000 meter.

Op de Tilburgse Kampioenschappen werden bijna alle titels door Orion in beslag genomen en Wim van Kollenburg verbeterde het record speerwerpen voor de jeugd met ruim 2 meter! In de Tilburgse Stedelijke Ploeg, welke tegen de stedelijke ploegen uit Eindhoven en Den Bosch en die uit het Zweedse Norrköping uitkwam, stonden vier Orion atleten opgesteld. Johan Louwers liep op de 100 meter een persoonlijk record van 10,9 seconden. Op de 200 meter liet hij zijn tegenstanders ver achter zich en behaalde de eerste plaats in 23,7 sec. (beste tijd van het zuiden). Pierre Louwers werd tweede op de 800 meter achter een Zweed en Jo Smetsers werd ook tweede.

Op 2 januari 1954 werd de 2e Internationale Witte Bergencross gehouden met atleten uit binnen- en buitenland. Fanny Blankers-Koen – die in 1948 bij de Olympische Spelen in London vier gouden medailles had gewonnen - loste het startschot en er werden zelfs radioreportages van de wedstrijden gemaakt.

Het jaar 1954 werd getekend door financiële tegenslagen. Zowel een in samenwerking met Oirschot Vooruit georganiseerd voetbaltoernooi tegen een club uit Krefeld als een wielerwedstrijd door de Kempen, de Orion Tour, sloten met verlies af. Ondanks deze perikelen werd op 2 januari weer de Witte Bergencross georganiseerd, maar deze kon niet in de schaduw van zijn voorganger staan. Het financieel resultaat was echter boven verwachting zodat Orion er weer bovenop was. Tijdens deze cross werd Fanny Blankers-Koen tot erelid benoemd.

In de loop van 1954 trad er een nieuw bestuur aan en had de vereniging inmiddels 80 leden, waaronder diverse goede atleten. Toch ging de vereniging in 1955 ter ziele, maar enkele leden gingen door met hardlopen.

En Oirschot bracht goede atleten voort. Fons Veldhuizen werd diverse malen Nederlands Kampioen. Op een zeker moment was alleen Piet van de Sande nog actief in het deelnemen aan wedstrijden. Midden jaren 60 kwam daar Martien van de Ven bij en weer iets later Joos van Haaren. Het was nog de tijd dat men een beetje vreemd aankeek tegen die hardlopers. Het woord “trimmen” bestond nog niet.

Midden jaren 70 begon hardlopen populair te worden en vormde zich rond Piet van de Sande een groepje lopers. De groep was echt prestatiegericht en trainde navenant. Ook Joos van Haaren vormde een groepje dat geleidelijk groter werd maar meer recreatief bezig was. In 1983 kwam bij Joos het idee op om een loopgroep te formeren. Hij zag in Oirschot al heel wat mensen hardlopen en besloot een oproep te plaatsen in het plaatselijk weekblad Streekbelangen. Er waren diverse mensen die zich meldden. Maar de eisen die gesteld werden (minstens een uur aan een stuk 12 km per uur kunnen lopen) schrok toch wat mensen af. Jan Smits en Cees van de Schoot zagen het echter wel zitten. Later kwamen er nog wat lopers bij.

Op een dag kwam Joos Martien van de Ven weer tegen en het ging uiteraard over hardlopen. Martien was wel te porren om een vereniging op te richten. Hij had er ook wel eens over gedacht en was zelfs al een stap verder. Hij zag niet alleen een hardloopclub maar zelfs een echte atletiekclub wel zitten. Alleen, een atletiekclub waarbij alle onderdelen inclusief de technische onderdelen aan bod kwamen, bracht nogal wat obstakels mee. Maar een hardloopclub, dat moest kunnen. Het idee was om de twee loopgroepen van Piet van de Sande en Joos van Haaren bij elkaar te brengen en daarmee een begin te maken. Martien zou dat op zich nemen. Hij trainde wel eens met Piet en had er goede contacten mee. Toch vlotte het nog niet zo.

Op 6 april 1985, tijdens een 15 km wedstrijd in Papendrecht, was Joos met enkele lopers uit zijn groep aanwezig en hier waren ook Joseph van den Bosch en René Goosens van de groep van Piet van de Sande. Ook hier ging het natuurlijk weer over hardlopen en Joos vroeg aan de twee anderen wat ze vonden van een hardloopclub. Ze regeerden positief al had Joseph op dat moment geen tijd omdat hij voor een marathon trainde.

Op 14 april kwam de groep van Joos Martien van de Ven tegen. Het regende en het was nat in de bossen, dus werd het op en neer naar café De Hut. Hier hoorde Martien dat Joseph en René belangstelling hadden. Op 5 mei werd de bevrijdingsloop georganiseerd door het Oranjecomité en een paar weken later kwam alles in een stroomversnelling, want op 7 juni 1985 kwamen de lopers van de twee groepen bij elkaar in een zaaltje bij “den Brouwer” (Brouwerij de Kroon). Op 30 augustus 1985 werd er een oprichtingscommissie aangesteld en op 3 oktober was er een voorlichtingsbijeenkomst voor de Oirschotse bevolking.

Dan wordt op 24 oktober 1985 de Atletiek Vereniging Oirschot opgericht en onder verenigingsnummer V0014355 ingeschreven bij de KNAU.

De Oirschotse hardlooplegende Fons Veldhuizen

Tegenwoordig zie je “iedereen” hardlopen, maar halverwege de vorige eeuw was dat nog uitzonderlijk.

Toch kende Oirschot in die jaren twee bijzondere hardlooptalenten: Fons Veldhuizen en Piet van de Sande. Fons behoorde tot de Nederlandse top, hij werd tussen 1959 en 1964 zes keer achter elkaar Nederlands Kampioen op de 25 km en één keer Nederlands Kampioen op de 10.000 meter. Hij won tijdens zijn atletiekcarrière ontelbaar veel cross- en wegwedstrijden en had in Oirschot een supportersclub met 150 leden.

Fons Veldhuizen (18-6-1934 – 21-7-2016) gaat in militaire dienst uit verveling hardlopen. Hij heeft talent en na zijn diensttijd wordt hij lid van de eerste Oirschotse atletiekvereniging Orion. Dat was een bloeiende vereniging die alle onderdelen van de atletieksport beoefende. Fons en Piet trainden samen en reisden het hele land en een deel van België af om aan wedstrijden deel te nemen. Wat ze daarbij meemaakten lijkt uit een andere wereld te komen.

Hartje winter wilden ze naar een cross in Turnhout. Er lag een dik pak sneeuw en daardoor reden er geen bussen. Toen besloten ze om met de fiets te gaan, 40 kilometers door de verse sneeuw via Reusel en Arendonk naar Turnhout. Bij aankomst bleek dat de wedstrijd was afgelast. Bijna bevroren fietsten ze terug naar Oirschot. Bij het douanekantoor in Reusel stopten ze even om wat bij te komen en kregen ze een bakske koffie. 

De twee waren in heel Nederland bekend en dat had zo zijn voordelen. Ze zouden aan een wedstrijd in Geleen meedoen. Als goede katholieken ‘s morgens naar de eerste mis en bij de zegen de kerk uit. Iedereen keek ze aan want zo snel uit de kerk was bijna heiligschennis. Op de fiets naar Best om vandaar met de trein naar Geleen te reizen. Er ging echter geen stoptrein uit Best die aansluiting had met de sneltrein naar Geleen. Ze spraken de stationschef aan en die regelde een stoomlocomotief die hen naar Eindhoven zou brengen. Ze hebben nog geholpen met kolen in de vuurmond te scheppen en kwamen zo zwart als roet in Eindhoven aan, waar de sneltrein keurig op hen stond te wachten. Die had een telefoontje gehad uit Best.

Veel Oirschottenaren werden in hun jeugd geïnspireerd door de successen van Fons en Piet. Je zag steeds meer mensen hardlopen, ook nadat in Amerika het “joggen” populair was geworden. Men kon voortaan in vrijetijdskleding over straat, dat was voor die tijd ondenkbaar!

Ongetwijfeld hebben de successen van Fons en Piet de basis gelegd voor de oprichting van Atletiekvereniging Oirschot in 1985. Fons was toen al gestopt met hardlopen, maar Piet was betrokken bij de oprichting, nog lang actief als loper en werd Lid van Verdienste. 

In 2023 kregen we van de familie Veldhuizen een prijzenkast met alle bekers en medailles die Fons in zijn sportcarrière had gewonnen. Een indrukwekkend geheel, dat nu is opgeknapt en staat te pronken in onze bestuurskamer.

Bron: gesprekken van Martien van de Ven met Fons Veldhuizen en Piet van de Sande.

Bewerking: Ad van Zelst. Dit verhaal verscheen eerder in het Oirschots Weekjournaal.

25 jaar recreantentrainingen 1987 - 2012

In 1985 - Atletiekvereniging Oirschot was net opgericht – waren de meeste leden fanatieke lopers die wedstrijdgericht trainden en regelmatig aan wedstrijden deelnamen. Eind 1986 kwam het idee op om ook recreanten te gaan begeleiden.

De animators waren Cees Verkooijen en Martien van Geenen. Het bestuur kon zich wel vinden in het idee. Op 23 maart 1986 werd bij de clubkampioenschappen cross al aan niet-leden de gelegenheid gegeven deel te nemen als recreant.

Er werd een recreantencommissie opgericht met daarin Cees Verkooijen, Martien van Geenen, Cees van de Schoot en Pieter Mathijssen. Er werd besproken hoe het aangepakt moest worden en wie de trainingen zouden verzorgen. Afgesproken werd dat Joos van Haaren de trainingen op woensdagavond zou geven en Pieter op zondagmorgen. Er werden ook enkele reservetrainers en begeleiders aangesteld.

De eerste recreantentraining was op zondag 5 april 1987. Als tegemoetkoming in de kosten werd een bijdrage van 1 gulden gevraagd. Na een wat aarzelend begin met een 10-tal deelnemers, bleek al gauw dat de activiteit goed aansloeg. Het aantal deelnemers steeg elke week en na enkele maanden hadden we een groep van 50 trimmers bij elkaar.

Dit betekende wel dat we te weinig trainers hadden. Er moest immers steeds een beroep worden gedaan op Joos en Pieter, die beiden ook nog allerlei andere verplichtingen aan de club hadden. Daarom werden eind 1987 een drietal reserevetrainers bij de KNAU ingeschreven voor de cursus ‘Trainer Loopgroepen’. Deze nieuwe trainers waren Toon Aarts, Cees van de Schoot en Cees Verkooijen. Later kwam daar Martien van Geenen nog bij.

In oktober 1987 stopten Joos en Pieter met het geven van trainingen, maar zij werden nog wel betrokken bij het samenstellen van het programma. Begin 1988 was de situatie als volgt: trainers op zondag waren Toon Aarts en Cees van de Schoot, op woensdag Martien van Geenen en Cees Verkooijen. Uit de deelnemers werd als begeleider Mario Wiercx “gerekruteerd”.

Van april tot eind december 1987 hadden we ongeveer 2100 deelnames aan de trainingen. Vanaf oktober werd er op woensdag vanaf het postkantoor in de Sint Jorisstraat vertrokken.

Er werd afgesproken op deze voet door te gaan en er werden nog afspraken gemaakt over de zichtbaarheid tijdens het lopen in het donker, over het organiseren van een trimloop en het houden van coopertesten.

Ook werd er een tussenbalans opgemaakt met een vragenformulier voor de deelnemers. De eerste deelnemers aan de recreantentrainingen zijn inmiddels boven de 70. Het teruglezen van de notulen uit die tijd geeft bij betrokkenen een supergevoel van wat het heeft teweeg gebracht. Het stimuleren van de loopsport werd door ons als een missie gezien.

Alhoewel het aantal wedstrijdlopers de laatste jaren is teruggelopen (een landelijke trend) floreren de recreantentrainingen. Elke zondag en woensdag vertrekken gemiddeld zo’n 80 recreanten, verdeeld over 4 niveaugroepen, vanaf het clubhuis van Atletiekvereniging Oirschot aan de Bloemendaal voor een training van ongeveer anderhalf uur.

Elk voorjaar organiseren we een hardloopcursus voor beginnende lopers. In 20 lessen worden de deelnemers op een speelse wijze gebracht van "niveau nul' naar een conditie waarmee ze kunnen aanhaken bij de recreantentrainingen. Veel cursisten blijven "hangen' en worden lid van Atletiek Oirschot.

Onder een mooi voorjaarszonnetje werd op 8 april 2012 het 25-jarig bestaan van de recreantentrainingen bij Atletiek Oirschot gevierd met een sportieve fotozoektocht door het Kemmerbos. Na afloop konden de leden zich tegoed doen aan een reusachtige feesttaart in het gezellige clubhuis van de club dat begin 2007 in gebruik werd genomen.

Op dat moment waren de volgende mensen actief als trainer of begeleider van de recreanten: Cees van de Schoot (coördinator), Jac van Heerebeek, Johan der Kinderen, Ger van Heesch, Toon de Croon, Adrie Louwers, Henny van Rijt, Ton van Liempt, Pieter van Esch, Pieter Smits en Mirjam Smits.